Tuesday, July 8, 2025
Tuesday, July 8, 2025
Home » सरपंच-उपसरपंच अपात्रता

सरपंच-उपसरपंच अपात्रता

0 comment

गुंबई ग्रामपंचायत अधिनियम 1958 मधील कलम 14 (ह)नुसार अनर्हते बाबत. GR क्रमांक:- क्र.ग्रा.प.प्र.1091/प्र.क्र.1736/21अ, दिनांक:- 06-04-1991

जिल्‍हा परीषद व जिल्‍हाधीकारी यानी ग्रामपंचायतीची सभा घेण्‍यात कसूर करणा-या सरपंचावर तात्‍काळ योग्‍य ती कारवाइ करावी. CR क्रमांक:- व्‍ही पी एम 2689/1362/(3322)21, दिनांक:- 21-11-1989

परिपत्रक :- मुंबई ग्रामपंचायत अधिनियम, १९५८च्या कलम ७ मध्ये नमूद केल्याप्रमाणे ग्रामपंचायती तर्फे [प्रत्येक वित्तीय वर्षी] विहित करण्यात येईल अशा तारखेत, वेळी व ठिकाणी ग्रामतभेच्या निदान २ बैठका घेण्यात येतील आणि जर सरपंच किंवा त्यांच्या अनुपस्थितीत उपसरपंच पुरेशा कारणाशिवाय अशा दोन बैठकापैकी कोणतीही अक बैठक घेण्यात चुकला तर तो सरपंच किंवा यथास्थिती उपत्तरपंच म्हणून चालू रहाण्यास किंवा पंचायत सदस्त्यांच्या उरलेल्या पदावधीसाठी त्या पदावर निवडला जाण्यास अनर्ह ठरेल व असे पुरेसे कारण होते किंवा नाही या प्रश्नावर जिल्हाधिका-यांचा निर्णय अंतिम असेल.
ग्रामसभेबाबत वर उल्लेख केलेल्या निरनिराळ्या परिपत्रकाव्दारे वेळोवेळी खुलासा करण्यात आलेला आहे. सदरहू आदेशांचा साकल्याने विचार करून खालील-प्रमाणे आदेश काढण्यात येत आहेत :-
परिपत्रक क्र. व्हीपीएम१२७२/४८००४/३, दि. १८. ११.७२ :-बो'गिरवार समितीच्या शिफारस कृ. १८६ व १८७ च्या संदर्भात शासनाने अत्ते नमूद
आहे की, कोणताही सरपंच ग्रामसभा घेण्यास चुकला तर तवरहू ग्रामसभा न घेण्यात पुरेते कोणते कारण होते याचा खुलासा करण्याची संधी त्याला देण्यात येणे आवश्यक आहे. तत्तेच प्रत्येक सरपंच अथवा उपसरपंचाने विहित मुदतीत ग्रामसभा घेतल्या आहेत किंवा नाही यासंबंधी गट विकास अधिका-यांनी खात्री करून घ्यावी.
परिपत्रक क्र. व्हीपीएम१३७५/३५५५/२३, दि. १०. २. ७९: ग्रामसभेच्या बैठका घेण्यात कसूर झाल्यात तरपंचाप्रमाणेच ग्राम तचिवास सुध्दा जवाबदार धरण्यांत येईल. तसेच मुख्य कार्यकारी अधिका-यानी ग्रामपंचायतीच्या सरपंच त्याचप्रमाणे सचिवावर ग्रामसभा योग्य त्यारितीने घेण्यावावतची जवाबदारी निश्चित करणे आवश्यक आहे. अशा सूचना देण्यात आल्याआहेत.
परिपत्रक में. पीआरसी १०७६/२७११/२३, दि. ३१. १. ७७:- जिल्हा परिषदेचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी गांनी ग्रामपंचायतीच्या ग्रामसभा व मासिक सभा नियमितपणे न घेणा-या सरपंच व ग्रामसेवका विरुध्द कडक कारवाई करावी व ग्राम-सभेबाबतचे अहवाल गट विकास अधिकारी अथवा मुख्य कार्यकारी अधिका-याना न पाठविल्यास त्याची गंभीर दखल घेण्यात यावी. तसेच ग्रामसभा वेळेवर घेण्यासाठी प्रचार करण्यात यावा.
परिपत्संरक पीआरती १०७७/२७०३/त्तीसी आर [२७३२], दिनांक १२. ९.७८:-परिषदेच्या मुख्य कार्यकारी अधिका-यानी गट विकास अधिका-यांना देणे आवश्यक आहे की, त्यांनी ग्रामपंचायतीच्या मासिक समेत
परिपत्रक कु. पीआरत्ती १०७६/२४११/सीआर१९२३/२३, दि. १९. ६. ७९ :-
ग्रामसेवकाने ग्रामपंचायतीच्या ग्रामसभा घेण्यासंबंधीच्या सूचना योग्य त्या वेळी सरपंच व उपसरपंच यांना दयाव्या प्रत्येक वर्षाच्या ३१ मार्च पूर्वी अशा ग्राम-सभा ग्रामपंचायतीमध्ये घेण्यात आल्या किंवा नाही यासंबंधीचा अहवाल ग्रामसेवकाने गट विकास अधिका-याला दयावा. याबाबतचा अहवाल प्राप्त झाल्यानंतर, जो सरपंच ग्रामसभा घेण्याच्या कर्तव्यात चुकेल त्याला यातंबंधीचे कारण देण्यात गट विकास अधिका-यांनी भाग पाडावे व ज्या ग्रामपंचायती, ग्रामसभा घेण्याच्या कर्तव्यात कसूर करतील त्या ग्रामपंचायतीची त्याचप्रमाणे त्या सरपंचाची नावे गट विकास अधिका-यांना ३१ मे पूर्वी मुख्य कार्यकारी अधिका-यानी सादर कराची. अशा, पकारे ३१ मे पूर्वी यादी प्राप्त झाल्यानंतर ही नावे १५ जून पूर्वी जिल्हाधिका-यांकडे पाठविण्यात यावी. जिल्हाधिका-यांनी कर्तव्यात कसूर करण्यात आलेल्या सरपंच व उपसरपंच यांना यासंबंधीचे जाब १ महिन्याच्या आत सादर करण्याच्या सूचना दयाव्या व त्याच्यावर योग्य ती कारवाई का करण्यात येवू नये अशा प्रकारची नोटीस जिल्हाधिका-यांनी संबंधित सरपंचाना दयावी. त्यानंतर मुंबई ग्रामपंचायत अधिनियमाच्या कलम ७ अन्वये संबंधित सरपंच व उप-सरपंच यांच्यावर जिल्हाधिका-यानी तात्काळ योग्य ती कारवाई करावी.
परिपत्रक कु. व्हीपीएम२६८७/२८२८८ टि २६.५.८७:- या परिपत्रकात
असे आदेश देण्यांत आले आहेत की, जिल्हा परिषद व जिल्हाधिकारी यांनी - ग्रामपंचायतीची सभा घेण्यात कसूर करणा-या सरपंचावर तत्काळ योग्य ती कारवाई करावी.

ग्रामपंचायतींच्‍या बैठकींचे कार्यवृत्‍त- पंचायती राज समीतीची शीफारस. CR क्रमांक:- क्र.व्‍ही.पी.एम.2688/1395/(3141)21, दिनांक:- 17-11-1988

ग्रामपंचायतीची ग्रामसभा-पंचायत राज समितीची शिफारस. CR क्रमांक:- व्‍ही.पी.एम.-2688/1291/(3132)/21, दिनांक:- 10-08-1988

पंचायत समीती स्‍तरावर होणा-या मासीक बैठकीमध्‍ये ग्रामसभेचे इतीवृत्‍त आणण्‍या बाबत – पंचायत राज समीतीची या बाबतची शीफारस. CR क्रमांक:- व्‍ही.पी.एम.-2687/832/3080-21, दिनांक:- 29-06-1988

मुंबइ ग्रामपंचायत अधीनीयम 1958 चे कलम 14(कलम16 सह वाचा)अन्‍वये ग्रामपंचायतींच्‍या सदस्‍यांची अनर्हता. CR क्रमांक:- VPE 1081 / 2970/ CR1016 / XXIII-B, दिनांक:- 05-11-1981

ग्रामपंचायतींच्‍या सहकारी सदस्‍यांच्‍या अनर्हतेबाबत स्‍पष्‍टीकरण्‍ं. CR क्रमांक:- No.VPE-1081/1569/CR-965/XXIII-B, दिनांक:- 06-06-1981

ग्राम पंचायत अधीनियम 1958- 1981 ची सुधारणा. CR क्रमांक:- VPC/1581/CR1013/XXIII B, दिनांक:- 12-05-1981

ग्राम सभांच्‍या बैठका घेणे बाबत. CR क्रमांक:- PRC-1076/2411/CR-1824/XXIII-B, दिनांक:- 19-06-1979

परिपत्रक कु. पीआरत्ती १०७६/२४११/सीआर१९२३/२३, दि. १९. ६. ७९ :-
ग्रामसेवकाने ग्रामपंचायतीच्या ग्रामसभा घेण्यासंबंधीच्या सूचना योग्य त्या वेळी सरपंच व उपसरपंच यांना दयाव्या प्रत्येक वर्षाच्या ३१ मार्च पूर्वी अशा ग्राम-सभा ग्रामपंचायतीमध्ये घेण्यात आल्या किंवा नाही यासंबंधीचा अहवाल ग्रामसेवकाने गट विकास अधिका-याला दयावा. याबाबतचा अहवाल प्राप्त झाल्यानंतर, जो सरपंच ग्रामसभा घेण्याच्या कर्तव्यात चुकेल त्याला यातंबंधीचे कारण देण्यात गट विकास अधिका-यांनी भाग पाडावे व ज्या ग्रामपंचायती, ग्रामसभा घेण्याच्या कर्तव्यात कसूर करतील त्या ग्रामपंचायतीची त्याचप्रमाणे त्या सरपंचाची नावे गट विकास अधिका-यांना ३१ मे पूर्वी मुख्य कार्यकारी अधिका-यानी सादर कराची. अशा, पकारे ३१ मे पूर्वी यादी प्राप्त झाल्यानंतर ही नावे १५ जून पूर्वी जिल्हाधिका-यांकडे पाठविण्यात यावी. जिल्हाधिका-यांनी कर्तव्यात कसूर करण्यात आलेल्या सरपंच व उपसरपंच यांना यासंबंधीचे जाब १ महिन्याच्या आत सादर करण्याच्या सूचना दयाव्या व त्याच्यावर योग्य ती कारवाई का करण्यात येवू नये अशा प्रकारची नोटीस जिल्हाधिका-यांनी संबंधित सरपंचाना दयावी. त्यानंतर मुंबई ग्रामपंचायत अधिनियमाच्या कलम ७ अन्वये संबंधित सरपंच व उप-सरपंच यांच्यावर जिल्हाधिका-यानी तात्काळ योग्य ती कारवाई करावी.

सरपंचानी व ग्रामपंचायत सचीवानी त्‍यांचेजवळ अनधीक़ृतरीत्‍या ठेवलेल्‍या ग्रामनीधीची रक्‍कम या बाबतीत पंचायत राज समीतीची शीफारस. CR क्रमांक:- पी.आर.सी.1077/5703/(सी.आर2732)23, दिनांक:- 12-09-1978

ग्रामपंचायतीची ग्रामसभा व मासीक सभा – पंचायत राज समीतीची शीफारस. CR क्रमांक:- पी.आर.सी.1077/2703(सी.आर.2732)तेवीस, दिनांक:- 12-09-1978

ग्रामपंचायतीनी ग्रामसभा व मासीक सभा वेळेवर व नियमीतपणे घेणेबाबत पंचायत राज समीतीने केलेल्‍या शीफारसींबाबत. CR क्रमांक:- क्र.पी.आर.सी.1076/2411/ तेवीस, दिनांक:- 07-01-1977

अकोला अमरावती व यवतमाळ येथे झालेल्‍या पंचायत राज संस्‍था बैठकीमध्‍ये ग्राम सभा बैठकी बाबतच्‍या शीफारसी. CR क्रमांक:- VPM/1375/3555/(a)/XXIII, दिनांक:- 10-02-1976

दलीत समाज मोठया संख्‍येने ग्राम सभाना हजर रहाण्‍या करीता ग्रामसभेच्‍या 2 सभांपैकी 1 सभा दलीत समाजाच्‍या वाडयांवर घेण्‍याबाबत सरपंचाना मार्गदर्शन करणे बाबत. CR क्रमांक:- व्‍ही पी एम 2674/45483/24, दिनांक:- 23-08-1975

ग्राम सभा – बोंगीरवार समितीचा अहवाल क्र.186 व 187 नुसार शीफारसी. CR क्रमांक:- VPM.1272/48004-E, दिनांक:- 18-11-1972

बो’गिरवार समितीच्या शिफारस कृ. १८६ व १८७ च्या संदर्भात शासनाने अत्ते नमूद
आहे की, कोणताही सरपंच ग्रामसभा घेण्यास चुकला तर तवरहू ग्रामसभा न घेण्यात पुरेते कोणते कारण होते याचा खुलासा करण्याची संधी त्याला देण्यात येणे आवश्यक आहे. तत्तेच प्रत्येक सरपंच अथवा उपसरपंचाने विहित मुदतीत ग्रामसभा घेतल्या आहेत किंवा नाही यासंबंधी गट विकास अधिका-यांनी खात्री करून घ्यावी.

ग्रामपंचायत व ग्रामसभा यांच्‍या सभाना ग्रामपातळीवरील कामगाराना बोलावणे बाबत. CR क्रमांक:- क्र.व्‍ही.पी.एम.ञ2671/26284-इ, दिनांक:- 22-06-1971

मुंबई ग्रामपंचायत अधीनियम 1958 चे कलम 40 तसेच महाराष्‍ट्र जि प व पं स अ‍धीनियम 1961 चे कलम 40,60 व 82 नुसार सदस्‍यत्‍व रद्द करणे बाबत. CR क्रमांक:- VPM.1470/11948-E, दिनांक:- 03-06-1971

मुंबई ग्रामपंचायत अधीनियम 1958 चे कलम 7 व 36 नुसार ग्रामसभा व ग्रामपंचायत सभा भरवण्‍या बाबत सरंपंचाची कर्तव्‍य. CR क्रमांक:- VPM/1369/36449-E, दिनांक:- 24-09-1970

मुंबइ ग्रामपंचायत नियम (सभा)(दुरुस्‍ती)1969. CR क्रमांक:- क्र,व्‍ही.पी.एम.1570/2055-इ, दिनांक:- 26-06-1970

सरपंच पदाचा पदभार नवीन निवडून येणा-या सरपंचाना देणे बाबत. CR क्रमांक:- व्‍ही पी एफ/1469-35344-E, दिनांक:- 28-10-1969

मुंबइ ग्रामपंचायत अधीनियम 1958 चे कलम 7 व 36 नुसार ग्रामपंचायतींच्‍या ग्रामसभा व पंचायत सभा भरवणे बाबत कर्तव्‍ये. CR क्रमांक:- VPM-1309/14608-E, दिनांक:- 14-05-1969

ग्राम पंचायत बैठकीसाठी नोटीस बजावणी संबंधी कार्यपध्‍दती. CR क्रमांक:- VPA/1168/22510E, दिनांक:- 06-07-1968

नवीन निवडून आलेल्‍या सदस्‍याला सरपंच पदाचा कार्यभार सोपवणे. CR क्रमांक:- VPC/2667/33992, दिनांक:- 08-11-1967

कलम 57-अ खाली ग्रामपंचायतींनी खरेदी केलेल्‍या. GR क्रमांक:- VPG/1365/42397(A)-E, दिनांक:- 28-04-1967

ग्रामपंचायत स्‍तरावरील खर्चाची कार्यपध्‍दती. CR क्रमांक:- VPS2466/48928-E, दिनांक:- 29-03-1967

ग्रामपंचायत कामगार ठेका संस्‍था दिलेले ठेका. GR क्रमांक:- Mis-1061/50057-E, दिनांक:- 02-02-1964

मुंबई ग्रामपंचायत अधिनियम 1958 खालील अपीले. CR क्रमांक:- VPS-1762/4246-E, दिनांक:- 03-02-1962

You Might Be Interested In

You may also like

Leave a Comment

About Us

सुचना सदर वेबसाईट ही कर्मचारी-अधिकारी यांना दैनदीन कामकाजात आस्थापना विषयक, लेखाविषयक, योजनांची माहिती, ज्ञान प्राप्त व्हावे व दैंनदिन कामकाजात अचूक वापर करून शासन निर्देशां नुसार अचूक अंमलबजावणी करता यावीया उद्देशाने निर्मीत केलेली आहे.

सदर वेबसाईट निर्मीतीचा कोणताही व्यवसायिक हेतु नाही. तथापि, अनावधानाने राहिलेल्या त्रुटी वा चुकीसाठी जबाबदार राहणार नाही.

अधिक अभ्यासासाठी मुळ नियम व शासन निर्णयाचे वाचन करावे. सदर त्रुटी/चुक निदर्शनास आणुन दिल्यास सुधारणा करण्यात येईल.

माहितीस्थळ भेटीबाबत

36739

© 2025 All Rights Reserved by Gramvikaseseva | Developed by Vaishali Ajay Chaudhari & Amol Gopal Zambare.